Штаб-пәтері Вашингтонда орналасқан News & World Report цифрлық медиа компаниясы жүргізген зерттеу нәтижесі бойынша 2023 жылы АҚШ, Қытай және Ресей мемлекеттері әлемдегі ең күшті ел деп танылды, деп хабарлайды Ranking.kz.
Ең күшті елдердің ондығына Германия, Ұлыбритания, Оңтүстік Корея, Франция, Жапония, Сауд Арабиясы және Біріккен Араб Әмірліктері де кірді.
Рейтингке барлығы 87 мемлекет енді. Қазақстан Ливан мен Өзбекстанның арасында, әлемде қуаты жағынан 50-орында. Айта кетейік, Украина 14-ші, Израиль 11-орында. Рейтингтің соңғы орындарын Балтық жағалауы елдері — Эстония мен Латвия, сондай-ақ Словакия иеленді.
Рейтинг 36 елдегі 17,2 мың адам арасында жүргізілген сауалнама негізінде жасалған. Барлық елдер жеке жауаптардың жиынтығы негізінде 73 критерийдің (атрибуттардың) әрқайсысы бойынша бағаланды. Орташа мәнге қатысты белгілі бір атрибутты үлгі ету үшін ел неғұрлым көп қабылданса, сол ел үшін атрибут ұпайы соғұрлым жоғары болды. Бұл мәліметтер барлық бағыттар бойынша салыстыруға болатын кестеге енгізілді.
Рейтингке кіру үшін ел төрт бақылау критерийіне сай болуы керек:
«Дүниежүзілік банктің мәліметі бойынша 2017–2021 жылдар аралығындағы кез келген жылдағы жалпы ішкі өнім бойынша 100 үздік ел;
«Дүниежүзілік банктің мәліметі бойынша 2017–2021 жылдар аралығындағы кез келген жылдағы тікелей шетелдік инвестициялардың ағыны бойынша 100 үздік ел;
«Дүниежүзілік банктің мәліметі бойынша 2017 жылдан 2021 жылға дейінгі кез келген жылдағы халықаралық туристік кіріс немесе туристік келулер бойынша 100 үздік ел;
«2017–2021 жылдар аралығындағы кез келген жыл үшін БҰҰ-ның адам дамуы индексіндегі жетекші 150 ел.
Барлық төрт көрсеткішке қол жеткізе алмаған елдер, сондай-ақ осы статистиканы бермеген елдер зерттеуге қосылмаған.
Ең күшті мемлекеттер билікке байланысты алты елдің сипаттамаларының тең салмақты орташа ұпайына негізделген «Күш» қосалқы рейтингі арқылы анықталды: көшбасшылық, экономикалық ықпал, күшті экспорт, саяси ықпал, күшті халықаралық одақтар және күшті әскер.
Әлемнің ең күшті елдері үнемі жаңалықтар тақырыптарында үстемдік етеді, саясаткерлерді алаңдатады және жаһандық экономикалық модельдерді қалыптастырады. Олардың сыртқы саясаты мен әскери бюджеттері жіті бақыланады. Олар уәде бергенде, кем дегенде, халықаралық қауымдастықтың кейбір мүшелері мұндай уәделердің орындалатынына сенеді (немесе қорқады). Бұл елдер әлемдік аренада өз ықпалын жүргізеді.
«Елдің күшімен байланысты алты атрибуттың ішінде АҚШ халықаралық альянстар критерийі бойынша мүмкін болатын ең жоғары ұпай — 100 ұпай алды. Қытайдың күшті атрибуттары экономикалық ықпалды және күшті экспортты. Ресей өз кезегінде көшбасшылық, саяси ықпал және әскери күш атрибуттары бойынша 100 ұпай алды», деп жазылған зерттеуде.
