20 қараша күні Катарда футболдан әлем чемпионаты басталады. Турнирге қай құрамалар қатысады? Қай ел фаворит? Ерекшелігі неде? Осы сұрақтарға жауап беруге тырысамыз.
Жарысқа қай елдер қатысады?
Футболдан әлем чемпионатына іріктеуден өткен 32 елдің құрамасы қатысады. Олар төрт-төрттен сегіз топқа бөлініп ойнайды.
- A тобы. Катар, Эквадор, Сенегал, Нидерланд
- В тобы. Англия, Иран, АҚШ, Уэльс
- C тобы. Аргентина, Сауд Аравиясы, Мексика, Польша
- D тобы. Франция, Австралия, Дания, Тунис
- E тобы. Испания, Коста-Рика, Германия, Жапония
- F тобы. Бельгия, Канада, Марокко, Хорватия
- G тобы. Бразилия, Сербия, Швейцария, Камерун
- H тобы. Португалия, Гана, Уругвай, Оңтүстік Корея
Форматы қандай?
Әр топтан 1-2 орын иеленген команда 1/8 финалға шығады.
Турнир одан әрі олимпиадалық жүйемен (ширек финал, жартылай финал, финал) жалғасады. Жартылай финалда жеңген командалар финалда ойнайды, ал жеңілген командалар қола жүлдеге таласады.
Топтық кезең 20 қараша – 2 желтоқсанда, 1/8 финал 3-6 желтоқсанда, ширек финал 9-10 желтоқсанда, жартылай финал 13-14 желтоқсанда, 3-орын үшін матч 17 желтоқсанда, финал 18 желтоқсанда өтеді.
Фаворит кім?
Reuters агенттігі нарық эксперттері мен экономистер арасында сауалнама жүргізген, сарапшылардың 46 пайызы Бразилияны фаворит деген. Одан кейінгі орында Аргентина (15%), Франция (14%), Германия (7%), Англия мен Белгьия (5%) тұр.
Ал британиялық The Telegraph басылымы букмекерлік кеңселердің болжамдарын жинастыра келе Бразилияны (21%) басты фаворит санайды. Фавориттер қатарында Аргентина, Франция, Англия, Испания, Германия, Нидерланд, Португалия, Бельгия да бар.
Жеңімпаз қанша қаржы алады?
FIFA мәліметінше, Катардағы әлем кубогының жүлде қоры 440 млн доллар болады. Чемпион болған құрама 42 млн доллар, күміс жүлдегер 30 млн, 3-орын алған ел 27 млн, 4-орын иегері 25 млн, 5-8 орын алған командалардың әрқайсы 17 миллионнан, 9-16 орын алған елдер 13 миллионнан, 17-32 орын алған елдер 9 миллион доллардан алады.
Бұған қоса әлем чемпионатына жолдама алған елдерге турнир алдында дайындық үшін 1,5 млн доллардан берілген.
Қандай футбол жұлдыздары ойнайды?
Биылғы әлем чемпионатында Леонель Месси (Аргентина); Криштиану Роналду (Португалия); Килиан Мбаппе, Карим Бензема (екеуі де – Франция); Кевин де Брейне (Бельгия); Садио Мане (Сенегал); Роберт Левандовски (Польша); Жуниор Винисиус, Неймар (екеуі де – Бразилия); Лука Модрич (Хорватия) сынды футбол жұлдыздарының ойынын көреміз.
Турнирге қай ел бірінші рет қатысқалы жатыр?
Катар футболдан әлем кубогына алғаш рет қатыспақ. Бұл ел әлем чемпионатын ұйымдастырушы ретінде жарысқа іріктеусіз жолдама алған. Канада 1986 жылдан бері, Уэльс 1958 жылдан бері алғаш рет әлем чемпионатында ойнайды. Италия құрамасы екінші рет қатарынан әлем біріншілігіне жолдама ала алмай қалды. Италия 2020 жылғы Еуропа чемпионатын жеңгенімен, Катардағы әлем біріншілігіне өте алмады.
Бұл әлем чемпионатының ерекшелігі неде?
Футболдан әлем чемпионаты алғаш рет қыс мезгілінде болмақ. Турнир матчтары бар болғаны 8 стадионда өтеді. Әр стадионда көптеген кондиционерлер орналасқан. Катар әлем чемпионатын өткізуге өтініш бергенде елде тек бір стадион болған еді. Бұл ел әлем кубогы үшін жаңадан 7 стадион, 100-ден аса қонақ үй, жолдар салып шықты. Құрылыс кезінде жүздеген еңбек мигранты қаза тапқаны, құрылысшыларға жағдай жасалмағаны жайлы көптеген ақпараттар шыққан. Катар жарысты ұйымдастыруға 200 млрд доллар жұмсағаны айтылды. Демек, бұл тарихтағы ең “қымбат” чемпионат болмақ.
Футболдан әлем чемпионаты Таяу Шығыста алғаш рет өтпек. Ал Азияда екінші рет болады. 2002 жылы әлем кубогын Жапония мен Оңтүстік Корея ұйымдастырған еді.
Катардағы әлем чемпионатында алғаш рет әйел төрешілер матчта төрелік етеді. Олар: Салима Мукансанга (Руанда), Стефани Фраппар (Франция) және Иошими Ямашита (Жапония).
2018 жылғы ӘЧ қалай өткен еді?
2018 жылы Ресейде өткен әлем чемпионатының жартылай финалында Франция Бельгияны, Хорватия Англияны жеңген еді. Ал финалында Франция Хорватиядан 4:2 есебімен басым түсіп, екінші рет әлем кубогын иеленген. Хорватия финалда алғаш рет ойнаған. Бельгия Англияны 2:0 есебімен жеңіп, қола жүлдені алған еді.
Бұған дейін әлем кубогын қай елдер иеленді?
Футболдан әлем чемпионаты 1930 жылы алғаш рет ұйымдастырылған. Содан бері төрт жылда бір рет өтіп келеді. Соғысқа байланысты 1942, 1946 жылы жарыс өтпеген.
1930 жылдан бері мына елдер әлем кубогын иеленді:
- Бразилия – 5 рет (1958, 1962, 1970, 1994, 2002)
- Германия – 4 (1954, 1974, 1990, 2014)
- Италия – 4 (1934, 1938, 1982, 2006)
- Аргентина – 2 (1978, 1986)
- Франция – 2 (1998, 2018)
- Уругвай – 2 (1930, 1950)
- Англия – 1 (1966)
- Испания – 1 (2010)
